БЭРИНИИтиэт күнүн туһунан. Экстремистар былаастара

Суруйда – СУР

Балаҕан ыйын 27 күнүгэр Суверенитет күнүн этэҥҥэ бэлиэтээтибит. Мин Бэриниитиэт күнэ диибин – капитализм адьырҕа айылҕатыгар БЭРИНИИ уочараттаах сылын бэлиэтээһин.

Бу туһунан Ил Түмэн депутата Владимир Поскачин олус сөпкө этэн турар: “Саха сиригэр сымыйа суверенитет буолбакка, дьиҥнээх автономия наада”, – диэн. Арассыыйаҕа дьиҥнээх федерация, Саха сиригэр дьиҥнээх автономия тутуллуохтаахтар.

Исидор Барахов,  Максим Аммосов, Платон Ойуунускай турууласпыт автономиялара. Кэлин ол муоһа-туйаҕа сарбыллыбыта да буоллар, кинилэр автономия дьиҥнээх идиэйэтин турууласпыттара, ол туһугар тыыннарын толук уурбуттара.

Саха судаарыстыбаннаһын төрүттэспит дьонтон мин Исидор Бараховы бастакынан ааттыырым мээнэҕэ буолбатах.

Исидор Барахов туһунан кэпсэтии буолла да, кинини революционер, кыра путч тэрийэн саха норуотун “кыһыл террортан” быыһаабытын туһунан этэллэр.

Ону таһынан кини Саха АССР Норуодунай комиссариатын, ол эбэтэр, билиҥҥинэн эттэххэ, Саха Өрөспүүбүлүкэтин бырабыыталыстыбатын бастакы бэрэссэдээтэлэ этэ эбээт!

Ол эбэтэр саха омук бастакы судаарыстыбатын бастакы хардыыларын сүрүннээбит, туох баар хара үлэтин бурҕалдьылаан соспут, судаарыстыбаннаспыт быһыытын-майгытын олохтообут киһи!

Ол курдук, Саха АССР бастакы бюджетын торумнаабыт ыстатыйата архыыпка хараллан хаалбыта баар. Саха ыалын оҕотуттан оҕонньоругар тиийэ, ис таҥастарыттан бурдуктарыгар-саахардарыгар тиийэ аахпыт. Саха ыалын ортотунан сүөһүтүн-аһын, кыбыыга-сыһыыга баар отун, үгэххэ-үттүөбэйгэ уурунар үүтүн-тарын ааҕан, кинилэр хайдах курдук быстаҕастык, дьадаҥытык олороллорун аһаҕастык көрдөрөн. Арассыыйа киин уобаластарыттан төһө ас-таҥас кэлиэхтээҕин, киин былаас, билиҥҥинэн эттэххэ, төһө үбү-харчыны дотациялыахтааҕын суоттаан.

Бастатан туран, суол инфраструктуратын сайыннарарга турунар. Ол  саҕана Саха сирин Арассыыйа атын муннуктарын кытта уу суола – улуу Өлүөнэ эрэ ситимниирэ. Дьэ ол иһин Исидор Барахов, наркомат бэрэссэдээтэлэ буолаат даҕаны, Саха сирин пароходствотын Якпар (Якутское пароходство) тэрээһинигэр төбөтүн оройунан түспүтэ. Ол саҕана Лена бассейныгар 25 пароход, 123 баржа баара биллэр. Бу национализацияламмыт уу аалларын ыаллыы Иркутскай уобалас эрэ буолбакка, оччотооҕу Лензолото былдьаһаллара. Лензолото субу сотору 30 сылга англичаннарга концессияҕа бэриллиэхтээҕэ, онон тутуу былдьаһыытын кэмэ.

Тимир суолу уонна массыына суолун оччотооҕу Рухлово (Сковородино) станцияҕа диэри тутар сөптөөҕүн быһаарбыта, бэл, “көлөһө” суолун тутууну саҕалаабыттара биллэр. Билигин ол олоххо киирэн эрэр – Сковородино станциянан тимир суол Кытайтан быһа тигинээн иһэр.

Оччотооҕу промышленность уонна эргиэн комиссариата үтүмэн элбэҕи оҥорон хаалларбыта. Билигин “северный завоз” диэн ааттанар сүҥкэн суолталаах тэрээһин саҕаланыыта. Иркутскай куоракка, Усть-Кут бөһүөлэгэр таһаҕаһы мунньар базалары, Киренскайга баркаастары тутааһыны, өрөмүөннээһини тэрийии. Бэл тимири, сибиньиэһи хостооһунунан дьарыктаммыттара. Салгыы Алдан көмүһүн хостооһуну судаарыстыбаннай таһымҥа таһаарыы, Алдан оройуонун туруулаһыы…

Барахов саҕалаабыт экономиката киһиэхэ барытыгар ананара, онтон БЭРИНИИтиэт кэннинээҕи – харчылаах эрэ дьоҥҥо!  

Ол эбэтэр, Исидор Барахов, Максим Аммосов, Платон Ойуунускай социализм суолун тутуспуттара, ол аата Саха сирин, Сэбискэй сойуус экономикалара дьон-норуот бүттүүнүн туһугар үлэлииллэрин ситиспиттэрэ.   

Билиҥҥи экстремистар былаастарын туһугар буолбатах.

Кырдьык, туох да омуна суох, БЭРИНИТИЭТ кэнниттэн экстремистар былаастарыгар олоробут. Бэйэҕит санаан көрүҥ, киһи киһилии олороругар туох нааданый? Миллиардынан дуоллар баай дуо? Киһиэхэ тыһыынчанан көстүүм, сүүһүнэн бачыыҥка, икки-үс яхта, талбытынан сөмөлүөт, сүүһүнэн массыына туохха нааданый?

Сиэрэ суох муҥутуур баайга-дуолга талаһыы – экстремизм биир көрүҥэ буолар.

Ол эбэтэр, Арассыыйа аан дойдутааҕы империализм иннигэр БЭРИНИИтиэт биллэрбитин, биһиги саппай уопсан эмиэ БЭРИНИИтиэт биллэриммиппит кэнниттэн, этэҥҥэ ЭКСТРЕМИСТАР былаастарын анныгар киирбиппит.

Дьон ону билбэккэ хаалбыта буруйа буолбатах. Пропаганда саамай күүстээх, саамай алдьатыылаах “сэрии сэбэ” буоларын бары билэбит.

Онон балаҕан ыйын 27 күнүгэр, дьиҥэ, суверенитет күнүн буолбакка, капитализм адьырҕа айылҕатыгар БЭРИНИИЛЭЭХ буоларбытын бырааһынньыктыыбыт. Ол адьырҕа Саха сирин тыатын араас “оптимизациянан”, араас халы-мааргы сокуоннарынан сыыйа-баайа эһэр, саха дьонун сыыйа куораттарга симэр. Оттон, Расул Гамзатов эппитин курдук, куораттарга норуот буолбакка, нэһилиэнньэ олорор. Тыа сирэ эһиннэ да, саха норуота эстэр, сирэйэ-хараҕа суох нэһилиэнньэҕэ кубулуйар.  

Киһи үөрүөҕэ, кэлиҥҥи кэмҥэ ону утарар, тыа сирин, ол эбэтэр саха омугу быыһыыр кэм-кэрдии кэлбитин туһунан аһаҕастык этиллэр буолла. Холобур, “Поскачин парадигматын” туһунан ааҕыҥ.  http://yakutians.com/tya-sire-uonna-saha-keskile-poskachin-paradigmata/

Ол бэлиэ күн Ил Дархан Ойуунускай памятнигар сырытта, АГИП тойоно – Барахов памятнигар, оттон Аммосовка ким сылдьыбыта эбитэ буолла, билбэтим… Ол улахан суолтата суох. “Эһиги олохтообут былааскытыттан аккаастанан, ЭКСТРЕМИСТАР анныларыгар киирдибит”, – диэн үөрбүтэ-көппүтэ буолан “арааппардааһыны” улуу убайдарбыт төһө бэрт дииллэрэ буолла? “Анараа дойду” диэн баар буоллаҕына, бука, оччо-бачча сөбүлээбэттэрэ буолуо диэн баар.

Суолласта, сурукка тистэ – Сур.

Таска Кукрыниксы ойуута: “Мои рабочие счастливы, что работают на меня, а я счастлив, что на них…”