Оҕолору саҥа идэлэргэ туһаайыахтара

Хас биирдии төрөппүт оҕото бары өттүнэн сайдыылаах, олоххо бэлэмнээх буоларыгар кыһаллар. Онон араас куруһуок, спортивнай секция оҕобутун сайыннарыа диэн ис сүрэхтэриттэн баҕараллар.

Маныаха идэни таба талыы — эдэр киһиэхэ инники дьылҕатын быһаарар, кини киһи буолан сайдыытыгар төһүү күүс буолар. Ыччаты идэҕэ туһаайыыга оҕо тустаах дьоҕурдарын таба сыаналаан, оскуоланы бүтэриэ хас да сыл инниттэн сабаҕалаан көрөөһүн ирдэнэр. Бу иһин төрөппүттэр идэ үчүгэй өрүттэрин, ыарахаттарын, инники кэскилин билиэхтэрин-көрүөхтэрин, оҕолорунаан сүбэлэһиэхтэрин  наадалаах. Сорох ыал көлүөнэттэн көлүөнэҕэ удьуордаан үлэлиир (династия) дьоҕурун эмиэ учуоттуохха наада. 

Маннык идэҕэ туһаайар сыаллаах  Оҕо эбии үөрэхтээһинин киинэ быйыл үөрэнээччилэргэ саҥа идэлэргэ куруһуоктары, аныгылыы эттэххэ квантумнары  аһан үлэлэтиэ. Балаҕан ыйыгар улуус баһылыга Эдуард Платонов, бастакы  солбуйааччыта Иосиф Васильев буолан миэстэтигэр баран көрөн кэлбиппит. Ол курдук, дириэктэр Александр Феофанович Гуляев кэпсээбитинэн, кондитерскайга аналлаах ас астыыр плитканан, саҥа улахан миксерынан хааччыллыбыттар. Асчыт идэтигэр Иванна Радиевна Спиридонова кыргыттарга балыктан, таба этиттэн төрүт астары астыырга бастатан үөрэтиэхтээх. Онон, учууталлар быйылгы бырагыраамаларын тупсаран, саҥардан оҥоруохтаахтар, маастар кылаастарга сылдьаннар бэйэлэрин уопуттарын сайыннарыахтаахтар. 

Салгыы информатика учуутала Никита Петрович Арьянов Сааскылаах орто оскуолатыгар Федеральнай бырайыак чэрчитинэн  «Үөрэх сыыппараҕа эйгэтэ» кабинетка сабыс-саҥа  28 ноутбук,  уруокка олус туһалаах элбэх функциялаах экран  кэлбитин көрдөрдө. Photoshop, Adobe After Effects Blender, Movavi Studio, Scretch, Pyton бырагыраамалары оҕолорго үөрэтиэхтэрэ.

Орто сүһүөх кылаас үөрэнээччилэрэ үгүстэрэ «Робототехника» куруһуогар сөбүлээн сылдьаллар эбит. Маныаха Эдуард Петрович улууспутугар аныгы технологиянан автоматиканан котельнайдарга, уот ситимигэр үлэлиэхтээх эдэр уолаттары, инженердары, оператордары бэлэмнииргэ сыалланыахха наада, тоҕо диэтэр кинилэр билигин саастаах үлэһиттэри солбуйуо этилэр диэтэ.

Бу кэннэ орто оскуола мастарыскыайыгар кэлэбит. Александр Феофанович тимиртэн сыбааркалыырга үөрэниэхтэрин сөбүн эттэ. Кииҥҥэ кэлбиппитигэр уус-уран искусство учуутала Аксинья Сивцева иитиллээччитин Анита Керемясовалыын   “Анаабыр алмаастара”  үбүлүөйнэй кинигэтигэр  логотип оҥоро олороллоро. Оҕону эбии үөрэхтээһин киинин дириэктэрэ Александр Феофанович Гуляевтыын кэпсэтэбин:
– Биһиги үлэбитин сааскыттан улуус дьаһалтатын кытта былаанныыбыт. Улуус баһылыга Эдуард Петровичтыын, Иосиф Владимировичтыын сүбэлэһэн  саҥа квантум-компетенциялар олохпут сайдыытын кытта баран иһиэхтээх диэҥҥэ олоҕурабыт. Республикатааҕы, улуустааҕы күрэхтэһиилэр өрүү да ыытыллаллар. Бу күһүҥҥэттэн  үөрэтэр хайысхаларбытыгар эбии: кулинария техникатын баһылыырга «Поварское дело», социальнай суолталаах «Парихмахерское дело» (маникюр), айти өттүгэр сайыннарарга, дьиссипилиинэҕэ   наадалаах «Киберспорт», айар дьоҕурдарын, үлэҕэ үөрүйэҕи сайыннарар «Слесарное дело» диэн арылыннылар. Маныаха итилэри көмүскээммит материальнай өттүнэн үп-харчы көрүллүбүтэ. Онон, кыһыҥҥы суолунан туттуохтаах матырыйааллары барытын аҕалбыппыт.Асчыттарбытыгар иһиттэрбит-хомуостарбыт, остуолларбыт, плиткабыт, эт эрийэр мясорубкабыт, баттах кырыйааччыга лактарбыт, кырааскаларбыт кэлбиттэрэ. Үгэс буолбут уран ииспит-ууспут уруккаттан баар, маныаха кыргыттарга анаан аныгылыы оҕуруонан киэргэтиини киллэрдибит. Афанасея Туприна «Һарбынньакктар» куруһуогар эбэҥки, долган норуоттарын декоративнай-прикладной искусствотын, сувенирдары оҥорорго үөрэтэр, “өбүгэлэрбит төрүт иистэрин сөргүтэр улахан ыра санаалаах.  Маны сэргэ билиҥҥи суруналыыстыка, сетевой таһаарыылар оҕо айар дьоҕурдарын чопчулуур  «Media-квантум» куруһуога салгыы үлэлиэҕэ. Коллектиппар эдэрдэр, Чэмэлиинэ Соктоева  солбуйааччылаах саҥалыы   эрчиминэн үлэлээн эрэллэр. Былааннарбыт элбэхтэр, олоххо сыыйа киллэрэн иһиэхпит. Уус-уран искусствоҕа айар куттаах  Аксинья Сивцева, аатырбыт «Анаабыр алмаастара» үҥкүүгэ Яна Спиридонова, аны  Үрүҥ Хайаҕа үҥкүүгэ, кыраайы үөрэтиигэ, хорга, уруһуйга оҕолору талааннаах учууталлар дьарыктыыллар. Спортивнай хайысхаҕа уолаттарбыт оҕо спортивнай оскуолатыгар секцияларга сылдьаллар. 

Анаабырбыт ыччаттара эрдэттэн оҕо саастарыттан дьоҕурдарын таба тайанан дьарыктанан, дууһалара сытар идэлэригэр үөрэнэллэригэр итиэннэ төрөөбүт хотугу кыраайдарыгар кэлэн үтүө-мааны специалиистэр буолалларыгар, бу үөрэх киинэ улахан оруоллаах. 
                                                                                   

Суруйда: Гуннара Байгильдина