Yakutians.com

Новости Якутии

Тустуу: саха чэбэр – күөн күрэс ыраахтан буолуохтаах

Бурятия киин куоратыгар Улан-Удэҕэ буолан ааспыт көҥүл тустууга Арассыыйа бастыҥын иһин күрэхтэһии кэнниттэн сабаҕаламмыта ырааппыт санаа бигэргэннэ диэххэ сөп. Ол туһунан тустууга быһаччы сыһыаннаах дьон тылларын тамаҕыттан даҕаны, ыалдьааччылар уонна көннөрү көрөөччүлэр даҕаны санаа үллэстэллэриттэн уруккуттан сибикилиэххэ сөп этэ.

Бүрээт бухатыыра Балдан Цыжипов кыайда!

Саха ыччата тустуу курдук күрэс былдьаһыы көрүҥнэриттэн тэйэн эрэр. Боксаҕа уонна да атын күөн күрэстэһии көрүҥнэригэр утумнаахтык дьарыктанар оҕо аҕыйаабытын туһунан этэллэр. Үксүгэр быстахтык, “бэйэни көмүскэнэ үөрэнэр” туһуттан кэлэллэр эбит.  

Биллэн турар, дьайар төрүөт элбэх. Урукку курдук күүһү-уоҕу, туруору майгыны эрэйэр олох-дьаһах суох буолла. Оҕо хара үлэнэн дьарыктаммат, былыргы курдук өрүскэ, күөлгэ, ойуурга көҥүл көрүлээн сайылаабат. Дьиэҕэ-уокка үлэтэ аҕыйаата, быһата, сымнаҕаска-сылааска, бэлэмтэн бэлэмҥэ сылдьар буолла. Аны туран, аҥаардас ийэҕэ иитиллэр оҕо аһары элбээтэ. Аҕатын холобура суох иитиллэр уол оҕо майгыта-сигилитэ атыннык хаанньайара биллэр суол.

Оҕолорбут “өйдөрө хойдон” спорт интеллектуальнай көрүҥнэригэр охтор буолбуттара дуу? Оннук эбитэ буоллар туох куһаҕаннаах буолуо этэй эрээри, билиҥҥитэ ону бигэргэтэр чахчылар суохтар быһыылаах.

Ол оннугар смартфон тутуурдаах “дьыбаан тустууга” элбээбит буолуон сөп. Онтон арахсан эрчиллэ барыахтааҕар, таһырдьа дьэгдьийэ тахсар “кытаанах санаалаах” оҕо аҕыйах курдук.

Ити бастакыта. Иккиһинэн, көҥүл тустуу американецтар айбыт тустуулара. Билиҥҥи быраабылаларынан манна күүс-уох өттүнэн лаппа айылгылаах, этэргэ дылы, “физикалаах” омуктар эрэ ситиһиилэнэр буоллулар. Биһигиттэн, бэйэҕит көрөҕүт, “сиэнчэрдэр”, ол эбэтэр омук хааннаах уолаттарбыт эрийсэ сатыыллар.

Үсүһүнэн, саха омук хапсаҕайын көрүҥ. Манна күүс буолбакка, сымса туттуу, халбас харата хамсаныы, чыпчылыйыах түгэнигэр физика сокуоннарын сөпкө туһаныы суолталаах. Тоҕо оннугуй?

Саха былыр былыргыттан күүс үрдүгэр күүс баарын билэр. Оттон тура күүһү тугунан кыайыахха сөбүй? Сыыһа туттаран.

Толкуйдаах омуктар оннук күрэстэһиилэри өрө туталлар. Холобур, дьоппуоннар дзю-до тустуулара.  Оттон англичаннар национальнай көрүҥнэринэн бокс буолар. Сутуругунан охсуу – бу чугастан “ытыы” буолар. Куустуһа-суулаһа, ону ааһан сыылаҥхайдыы сылдьан аҕыалайдаммакка ыраахтан охсон түһэрии. Үрүҥ бэрчээккилээх сылдьан. Бу – дьиҥнээх джентльменнэр күрэстэһэр көрүҥнэрэ.

Күүс үрдүгэр охсуу, охсуу үрдүгэр ытыы баар. Оҕунан, саанан ытыы. Өйдөөх киһи туох гынаары киһини охторо сатаан ылахтаһыахтааҕый?

Дьэ, ытыы спордун көрүҥнэрэ дьиҥнээх саха айылгытыгар саамай сөптөөхтөр. Былыр былыргыттан ытарбытынан аатырбыт омук буоллахпыт. Номоххо киирбит саха снайпера дуо! Кыраҕа долгуйбат, уҥуоҕа хамсаабат, тэһэ көрөр айылгылаах.

Ол бэйэбит 1 №-дээх спорт быһыытынан ханнык эрэ американецтар айбыт көҥүл тустууларын илдьэ сылдьарбыт сатамньыта суох.

Онон буулдьанан ытыыны сайыннарыахха баара. Саанан, бэстилиэтинэн, оҕунан, хайыһарынан сүүрэ сылдьар… Көрөҕүт дии, Арассыыйа биатлоҥҥа хамаандата хайдах курдук сырыы аайы ытыыга мөлтөөн биэрэрин. Бука диэн, сахалар суох буоламмыт диэххэ!

Саха – Айыы оҕото. Чэбэр, бэл, уураһар оннугар сыллыырын ордорор. Онон туора киһини кытта куустуһа сылдьан сыһаҕастаһыахтааҕар “ыраахтан ытыынан” дьарыктанара санаатыгар да ордук буолуоҕа.

Сэби-сэбиргэли булунуу, тиирдэри, полигоннары тутуу-оҥоруу сыаналаах соҕус буолуо эрээри, саха ыччата ытыы көрүҥнэригэр саханы аатырдыа, Олимп өрөгөйүн дабайыа этэ. Холобур, буулдьанан ытыыга биир бэргэн эрдьигэн хас да мэтээли аҕалыан сөп эбээт!

Сабаҕалаата – СУР.

Поделиться
%d такие блоггеры, как: