Ким кими кэһэттэ? Унтер-офицер огдообото – бэйэтин…

Дьэ, өйдөөтүгүт дуо, чеченнэр бары куоластааһыҥҥа — быыбар буоллун, Конституцияҕа көннөрүүлэри киллэрии буоллун, тоҕо 99,99 % сөбүлэһэллэрин? Тоҕо диэтэххэ, кинилэр өйдөөх (солуулаах) омук буолалларын быһыытынан, куоластарын ахсаана Аар Арассыыйа үрдүнэн туохха да дьайбатын билэллэр — федеральнай киини кытта сыһыантан уратыга. Нуучча өһүн хоһооно баар: “Аламаҕай тарбыйах икки эмиийи эмэр”. Ханна баҕарар, ол иһигэр федеральнай кииҥҥэ да буоллун, тыыннаах дьон олорор — хадаардаһары кытта хадаардаһаллар, эйэргэһэри кытта эйэргэһэллэр.

Быһата, тоспутун ыллыбыт. Минтранс Өлүөнэни туоруур күргэни үбүлээһини чугаһаабыта 2024 сылга диэри тохтоторго быһаарбытын туһунан сурах тарҕанна. Баччалаах улахан дойдуга үбүлүөх айылаах тутуу элбэх буоллаҕа.

Дьиҥинэн, тутуу 2021 сылаахха былааннаммыта уонна 2025 сылга бүтүөхтээх этэ. Бэл, вице-премьер Марат Хуснуллин Ил Дархан Айсен Николаевы кытта көрсөн баран тутууну эрдэлээн, ол эбэтэр 2024 сылга түмүктүөххэ диэн буолбута баара…

Биһиэхэ Саха сирэ “протестнай регион” буолла диэн үөрэн ытыстарын суураланар дьон бааллар. Онтон тугу туһаныахпытын, дьиҥэ баара, чуолкай этэн биэрэр киһи аҕыйах буолуо да буоллар. Һэ-һэ, Хаамаайы Сааска “ойуун” буоллаҕа буолан президент Путины таҥнары кырыы аттанара биир суох, Арассыыйа Конституциятыгар уларытыылары киллэриигэ аҕыйах куолаһы биэрэн астынарбыт биир суох… Дьиҥэ баара, кыра оҕо куттуурун курдук быһыы, манна диэн эттэххэ.

Мэлдьи холобур туттар татаардарбыт хайдах куоластаатылар этэй? Конституцияҕа көннөрүүлэр иһин 83%! Барыта быыбардааччы 78 %-на, ол эбэтэр 2,3 мөлүйүөнэн тахса киһи куоластаабытыттан. Башкирияҕа уларытыылары букатын да 89 % өйөөбүттэрэ. Оттон биһиэхэ хас куоластааччы баарый? Онтон баара-суоҕа 57 %-на көннөрүүлэр иһин куоластаабыт буоллаҕына, 41 % киһи утарбыта.

Араас политическай күүстэр диэххэ дуу, “алаастаһыы” адьыната диэххэ дуу, сорох урукку уонна билиҥҥи тойоттор-хотуттар диэххэ дуу, манна күүскэ үлэлээбиттэрэ мэлдьэх буолбатах. Ол күүстэр: “Ил дархан Айсен Николаевы кэһэттибит” — дэспиттэрэ чуолкай. Бу “провал” кэнниттэн кинини, дьэ, тохтотор буолуохтаахтар диэн кэтэһии баара. Көҥдөй мас курдук толкуйдаах дьон — тыал эрэ тыаһыыр!

Онтукабыт хайдах дьиэлийдэ? Кимнээх Конституция иһин көхтөөхтүк куоластаатылар? Үөһээ бүлүүлэр дуо? Баһаалыста, улуус киинин аннынан Бүлүү өрүһү туоруур  муоста тутуута хайы-сах саҕаланна диэххэ сөп. Соһуччу! Ол иннинэ бу муоста тутуутун туһунан кэлэҕэйдээһин суох этэ эбээт. Кырдьыга да, эбэни сылы эргиччи туоруурга киин улуустар эрэ наадыйар буоллахтарай!

Оттон Өлүөнэ муостатын тутуу, көрөргүт курдук, сыҕарыйан биэрдэ. Оннук буолуохтаах этэ. “Унтер-офицер огдообото” муҥнаах бэйэтин бэйэтэ таһыйар диэн баар.

Ол да буоллар санааҕытын түһэримэҥ, эһиил Судаарыстыбаннай дуума быыбара буолаары турар. Реабилитацияланар кыах баар. Татаардартан акаары үһүбүт дуо!

Баары баарынан, суоҕу суоҕунан — СУР.