Элбэх оҕолоох кэргэннии депутаттар демография бырайыагын өйүүллэр

Кырдьаҕас Бүлүү куоратыгар олорор элбэх оҕолоох Ивановтар дьиэ кэргэннэрин күн күбэй ийэлэрэ Василина уонна эркин курдук эрэллээх аҕалара Валентин куорат Сэбиэтин биир ситиһиилээх үлэлээх депутаттарынан буолаллар.

Саха сиригэр биир дьиэ кэргэнтэн муниципальнай былаас бэрэстэбиитэллээх уорганыгар ыал аҕата уонна ийэтэ тэҥҥэ депутат буолбут түбэлтэтэ, арааһа, эриэккэс, суоҕа да буолуо. Депутаттар элбэх оҕолоох дьиэ кэргэнэ хайдах олорор, туох түбүктэри көрсөр, ханнык сөбүлүүр дьарыктааҕый?

17 сыл бииргэ иллээхтик олорон, үлэлэринэн, олоххо сыһыаннарынан дьон ытыктабылын ылан Бүлүү куорат дьоһун-мааны ыала буолбут Василина уонна Валентин Ивановтар түөрт оҕону иитэллэр.

Ыал аҕата Валентин идэтинэн тутааччы. “Хаарбах дьиэттэн көһөрүү” бырагырааманан Бүлүү куоратыгар элбэх квартиралаах таас дьиэлэр тутууларыгар “суолун-ииһин” хаалларбыт үтүөлээх. Маҥнайгы дьиэлэр тутууларыгар тутааччынан, маастарынан, прорабынан үлэлээбитэ. Билигин билиилээх-көрүүлээх тутуу испэсэлииһэ улуус дьаһалтатын тутуу-инженернэй управлениетын биир тутаах үлэһитэ. Этэргэ диэри, үлэни муннунан тыыран тутуу ымпыгын-чымпыгын билбит-көрбүт киһи буолар.

Ыал ийэтэ Василина улуус хаһыатын редакциятыгар, улуус дьаһалтатын пресс-сулууспатыгар, культура управлениетыгар үлэлээбитэ. Билигин кырачаан күндү кыыстарын көрөн олорор.

Ивановтар кэнэҕэс кэскиллэрин билиһиннэрдэххэ, ыал улахан оҕото 17 саастаах Владислав 9 кылаас кэннэ Дьокуускайдааҕы речной училищеҕа үөрэнэ киирбитэ, билигин курсант бэрдэ. Иккис уол Владимир 9 кылааска үөрэнэр буолан, ОГЭ туттараары бэлэмнэнии үгэнигэр сылдьар, ону таһынан режиссер Маргарита Соколова салайар норуодунай театрыгар сөбүлээн дьарыктанар, араас оруоллары оонньуур. Кини 2018 сыллаахха ууга былдьана сыспыт оҕону быыһаан Арассыыйа Ыксаллаах быһыыга-майгыга министиэристибэтин (МЧС) “За спасение погибающих на водах” мэтээлинэн наҕыраадаланан турар. Быһата, этэҥҥэ сырыттаҕына эр бэрдэ буолар чинчилээх.

Үһүс оҕо – кэтэһиилээх кыыс, чобуо саҥалаах 7 саастаах Лада бастакы кылааска үөрэнэр уонна төрдүс оҕо – “мурун бүөтэ” Венера баара-суоҕа 6 ыйдаах.

 2017 сыллаахха Бүлүү олохтоохторо куорат Сэбиэтигэр депутакка турбут Василиналаах Валентины итэҕэйэн быыбардаабыттара… уонна сыыспатахтара. Василина куорат “Киин”, Валентин “Набережнай” уокуруктартан талыллыбыттара. Иккиэн тутуспутунан тыл көтөҕөн, олохтоохтору көҕүлээн “Киин” уокурукка сайыҥҥы уу ситимин тардан үлэлэттилэр. Сэбиэскэй кэмҥэ уунан туһаммыт уокурук олохтоохторо аныгы үйэҕэ уу кэлбитигэр үөрүүлэрэ, махталлара элбэх.

Ивановтар бастакы сыл бэлэмнэнии ыыппыттарын, иккис сылыгар биир сүбэнэн субуотунньуктары тэрийэн үлэлээбиттэрин, уокурук олохтооҕо Дмитрий Петров өйөөбүтүн, күһүөрү дьон тиэргэннэрин кырааннарыттан уу кэлбитигэр дьон үөрбүттэрин кэпсээтилэр. Уустук дьыаланы кумааҕыга суруйдахха судургу курдук көстөр эрээри, уу ситимин тардыы бэйэтин туһугар элбэх кэпсэтиини, сөбүлэһиини, үлэни эрэйэр. Тыа сиригэр анал бырагырааманан төһөлөөх элбэх үбүнэн сайыҥҥы уу ситимин киллэрэллэрин бары билэр буолуохтааххыт.

15 депутаттаах куорат Сэбиэтигэр Валентины тутааччы идэлээҕинэн тутуу, ОДьКХ хамыыһыйатын бэрэсссэдээтэлинэн талбыттара, Василина быраап, сокуон, араас нуорма докумуоннарын оҥорор хамыыһыйаҕа киирбитэ.

– Куорат Сэбиэтин хамыыһыйаларын үлэлэригэр кыттан куораты тупсаҕай оҥорууга ыкса үлэлэһэбит, бүддьүөт ылыныытыгар тапталлаах куораппыт сайдарыгар бэйэбит көрүүлэрбитин, быыбардааччыларбыт туруорсууларын киллэрэбит. Уокуруктарбытыгар сыл аайы уот, уу, атын да кыһалҕа элбэх буоллаҕа. Итинник кэриҥнээх боппуруостары быһаарарга үлэлии сатыыбыт.

“Набережнай” уокурукка уу ситимин тардарга кэпсэтии бара турар. Уу боппуруоһугар үлэлэспит буолан, атын уокуруктар депутаттара көрдөспүттэригэр, көмөлөспүтүм. Араас хааччыйар тэрилтэлэри кытта кэпсэтии ыытан, бэйэбит үлэлээн сайыҥҥы уу ситимин тардыбыппыт, – диэн Валентин депутат үлэтин кэпсээтэ.

Элбэх оҕолоохторго судаарыстыба өттүттэн үтүмэн көмө көрүллэрин туһунан ыал ийэтэ Василина билиһиннэрэр:

– Элбэх оҕолоохпутунан быйыл кыһын Эмньиккэ уһаайба сирин биэрбиттэрэ. Билиҥҥи дьиэбитин Ийэ хапытаалынан ылбыппыт диэххэ сөп. Хапытаал көмөтүнэн атыыласпыт квартирабыт көһөрүү бырагырааматыгар хапсан таас дьиэҕэ толору хааччыллыылаах биир хостоох квартира ыллыбыт.

Судаарыстыба элбэх оҕолоохтору өйүүр, ааспыт сайын, күһүн биирдэ бэриллэр үбүнэн көмөлөстө. Босуобуйа анатыы судургу буолла, ый аайы оҕо бособуйатын ыла олоробут. Норуокка биллэринэн “айсеновскай” босуобуйа 18 тыһ солк. тэҥнэһэр, “путинскай” диэни ылар этибит.

Соторутааҕыта Владимир Путин Федерация Сэбиэтигэр Анал этиитигэр элбэх оҕолоох ыалларга көмө оҥоһуллуохтааҕын туһунан эппитин сэҥээрэ иһиттибит.

Итини таһынан элбэх оҕолоохторго уһаайба нолуогар чэпчэтии, тырааныспар нолуогуттан босхолооһун көрүллэр.

“Элбэх оҕолоох ыал буолуохпут диэн санаабыккыт дуо?” диэн ыйытыкка Ивановтар уолаттар улаатан үөрэххэ, аармыйаҕа барыахтара, кыыспыт соҕотохсуйуо диэн төрдүс оҕолоннубут диэн кэпсээтилэр.

Чөл олоҕу тутуһар ыал аҕата Валентин оҕону иитиигэ көрүүлэрин бу курдук билиһиннэрдэ:

– Уол оҕону сүрэхтээх, спорду сэргиир, барытыгар сыстаҕас буола иитиэххэ наада.

Уолаттарбын айылҕаны кытта алтыһа үөрэтэбин, өрүскэ балыктыы, саа көҥүллэнэр кэмигэр куска, куобахха сылдьабыт. Тиэхиньикэҕэ көмөлөһөллөр, өрөмүөннүүллэр, массыына ыытарга үөрэтэбин. Таһырдьааҥы үлэҕэ барытыгар куруук такайа сылдьабын, тоһоҕону саайары, өтүйэни хайдах тутары билэллэр.

Ааспыт сайын уу ситимин тардыыга улахан көмө буолбуттара. Оҕо бэйэтэ туппутуттан, үлэттэн дуоһуйуу ылыахтаах.

Пандемия туруон иннинэ спортивнай саалаҕа киэһэ бары бииргэ эрчиллэр этибит: сүүрэрбит-көтөрбүт, ыараханы көтөҕөрбүт, тардынарбыт. Халлаан сылыйдаҕына киин сапараапкаттан аэропорка диэри сүүрэр этибит.

Дьэ, ити курдук депутат кэргэнниилэр оҕолорун иитэллэр-такайаллар, сырдыкка-кэрэҕэ угуйаллар, олоҕу, дьону билэргэ, үчүгэйдик сыһыаннаһарга үөрэтэллэр. Дьиҥ сахалыы иитэллэр диэххэ сөп.

Валентин Иванов биир дьикти дьарыгын туһунан киһи туспа кэпсиэн сөп. Кини балыгы, эти, фруктаны, оҕуруот аһын кэнсиэрбэлиир, балыгы хатарар, ыыһыыр. Youtube видеопорталга “Тускун Эркинович” диэн аатынан араас түгэннэри видеоҕа устан таһаарар. Бүлүү куоратыгр Култуура дыбарыаһын тутуутун туһунан устуутун дьон сэҥээрэн көрбүтэ. Кини билигин үксэ хайдах кэнсиэрбэлиирин видеоҕа уһулан бэйэтин ханаалыгар көрдөрөр саҥа саҕалаан эрэр блогер буолар.

– “Мин тоҕо сатыа суохтаахпыный?” диэн өйдөбүлтэн кэнсиэрбэ оҥорон барбытым. Өрүскэ сыа балыктыы сылдьан бириэдьэҥҥэ кэлсибит сыыс балыгы быраҕалларын хомуйан аан бастаан тууһур этим, кэлин ыыһыыр буолбутум. Итиилии ыыһыыр ньыманан оҥоһуллубут балыгы дьон ордук сэҥээрбитэ.

Дьарыкпын салгыы сайыннаран, автоклав суруттаран кэнсиэрбэ оҥорууну саҕалаатым. Эти кэнсиэрбэлээн тушенка курдук хаста да оҥордум. Автоклавка 140 кыраадыска диэри температураҕа киһи доруобуйатыгар кутталлаах эттик барыта суох буолар, итинник оҥоһуллубут кэнсиэрбэни уһуннук харайыахха сөп.

Билигин араас рецептэри үөрэтэ сылдьабын, курууппаны кытта эти буккуйан оҥорууну саҕалаан эрэбин. Балыктан шпрот, килька, сайра курдук кэнсиэрбэлэри оҥорбуппун амсайбыт дьон сэргииллэр.

Кэлэр өттүгэр көҥүл ылан, баҕар, дьарык оҥоһуннахпына дьиэ кэргэн дохуотугар эбии харчы киириэ этэ.

Элбэх оҕолоох депутат кэргэнниилэр Ивановтар оҕолорун сахалыы сиэринэн иитэллэр, сөбүлүүр дьарыктарын сайыннараллар, тапталлаах куораттара чэчирии сайдарын туһугар бары күүстэрин ууран туран үлэлииллэр.

Элбэх оҕону иитэр депутаттар иллээх дьиэ кэргэннэригэр үчүгэйи, кэрэни, ситиһиилэри баҕарыаҕыҥ!

Николай КУПРИЯНОВ.